Ik ben sinds kort gaan twitteren, na het een lange tijd te hebben uitgesteld. Ik heb mijn linkedin profiel weer iets uitgebreid en ik ben een redelijk passieve gebuiker van Facebook. Al met al een redelijk gemiddeld gebruik van social media. Vanaf het begin dat ik gebruik ben gaan maken van deze nieuwe informatiestromen vraag ik me af hoever ik hiermee wil gaan en wat de impact ervan is op mijn, ons, leven en op het onderwijs. Zadie Smith heeft daar een prachtig artikel over geschreven in de New York Review of Books naar aanleiding van"The Social Network", de film van David Fincher over Facebook (mooie film overigens).
De New York Times heeft ook een mooie serie artikelen over dit onderwerp gepubliceerd: 'Your brian on computers'. Meer prozaisch, maar een must read voor iedereen die te maken heeft met de toenemende stortvloed aan informatie en een overdosis aan afleiding, zowel op werk als op school.
UniC is een school waar alle leerlingen met computers werken en waar 'afleiding' op de loer ligt. Ik plaats het expres tussen aanhalingstekens omdat het gebruik van bijvoorbeeld twitter niet gelijk afleiding hoeft te betekenen. Het maakt uit hoe je het gebruikt. Je kunt urenlang naar het scherm staren en passief steeds blijven wachten op nieuwe updates, of om de minuut een losse flodder de ether insturen, maar je kunt het ook als zoekinstrument gebruiken waarin je je netwerk inzet om een probleem op te lossen. Twitter kan een heel productief en zinvol medium zijn.
Dat het in voorgaande jaren zoveel beter was gesteld met de concentratie is overigens een mythe. Vroeger was het ook heel makkelijk om af te dwalen in de klas, ik zat echt niet acht uur per dag naar mijn geschiedenisleraar te luisteren (nou misschien wel naar hem, maar zeker niet acht uur) en ik was zeker niet acht uur per dag bezig met leren. Leren vindt plaats als je je er op concentreert, hoe (met of zonder technologie) en waar (in de klas of achter de computer) dat plaatsvindt zijn randvoorwaarden die dat moeten faciliteren.
Dat nieuwe technologie zowel kansen biedt als nieuwe uitdagingen opwerpt, blijkt uit dit artikel, Growing up Digital - Wired for Distraction, over Woodside High School. De school heeft wel iets weg van UniC, zoals de rector het formuleert: “I am trying to take back their attention from their BlackBerrys and video games, (...) To a degree, I’m using technology to do it.” Helemaal mee eens en hopelijk gaan we ook bij ons facebook en twitter meer inzetten. Maar sta eens stil bij het volgende citaat van leerling Vishal Singh:
On YouTube, “you can get a whole story in six minutes (...) A book takes so long. I prefer the immediate gratification.”Er gaat wel degelijk iets verloren als er boeken worden ingeruild voor alleen maar Youtube. Ik ben geen luddiet, integendeel ik omarm technologie, maar elk medium heeft zijn voordelen en een boek/artikel is nog steeds een van de meest effectieve manieren om informatie over te brengen. Je moet er alleen wel even goed voor gaan zitten en daar zit hem nu juist het probleem:
“I’ll be reading a book for homework and I’ll get a text message and pause my reading and put down the book, pick up the phone to reply to the text message, and then 20 minutes later realize, ‘Oh, I forgot to do my homework.’ ”En wat heb je dan uiteindelijk gedaan?
“Facebook is amazing because it feels like you’re doing something and you’re not doing anything. It’s the absence of doing something, but you feel gratified anyway.”Dat leerlingen instant gratification prefereren boven een meer contemplatieve bezigheid als een boek lezen is natuurlijk niets nieuws, maar het moet ook niet doorslaan. Concentratie en je echt ergens op richten moet je leren. Daar ligt dus een uitdaging voor het onderwijs, om leerlingen te helpen daarmee om te gaan. Dit geldt niet alleen voor het onderwijs overigens, ook op de werkvloer is het een probleem aan het worden zoals blijkt uit dit artikel in de serie van de Times. Concentratie en multitasking zijn echt vaardigheden waar je heel bewust mee om moet gaan.
Maar het is gelukkig niet alleen hel en verdoemenis. Vishal Singh ontwikkelt zich blijkbaar ook tot een competente filmmaker. Ook games kunnen ook een afleiding zijn, maar ze hebben ook een enorm potentieel om te inspireren en om te leren zoals blijkt uit dit artikel over een innovatieve school in New York. Videogames zijn vaak complexe werelden vol met interactie die veel vaardigheid van de speler vragen en, dat is misschien wel een van de grootste lessen van videogames, ze motiveren. Voor geschiedenis kunnen bijvoorbeeld spellen uit de Civilization of Total War reeks worden ingezet. Maak zelf maar eens een scenario en vergelijk dat met de historische werkelijkheid. Lijkt me een zeer zinvolle acitiviteit. Of gamify je curricullum, pas spelelementen toe in het onderwijs. Applicaties als facebook en foursquared zijn onder andere hierdoor zo populair. In Amerika zijn ze zich in ieder geval bewust van de hiaten in het curriculum ten opzichte van nieuwe media zoals blijkt uit dit nieuwe rapport over hervormingen in het onderwijs.
Het tij zit voor dit soort ideeën in Nederland op dit moment niet zo mee. Vorige keer besprak ik het PISA rapport. "We moeten weer terug naar vroeger," was een veel gehoorde reactie (nee geen link naar fok.nl). Maar wat blijkt? Chinese leerlingen kunnen goed examens maken, maar zijn slechter voorbereid op het leven na de middelbare school volgens dit artikel in de New York Times. Zowel in het hoger onderwijs als in het bedrijfsleven. Dit is een dilemma voor de Chinezen, want als je de teugels laat vieren dan is de discipline ook weg. Maar terug naar de goede oude tijd is kennelijk voor ons ook niet het antwoord.
Hoe dan ook zullen ook de Chinezen, als China welvarender en moderner wordt, te maken krijgen met een jeugd die niet meer genoegen neemt met de weg die hun ouders gekozen hebben. Zeker niet als blijkt dat je geen goede baan kunt krijgen met je mooie diploma. Op een functie bij de overheid solliciteerden 5000 gekwalificeerde mensen, 5000. Ook in Europa en in de VS is de jeugdwerkloosheid hoog, onder andere door de economische crisis. Wat er nu in Zuid-Europa gebeurt is een ware nachtmerrie, hopelijk is dat niet ons voorland. Er studeren inmiddels zoveel mensen af dat een traditioneel diploma steeds minder waard wordt, en dat onderwijs dus ook steeds minder waard wordt. Het moet juist wel de moeite waard zijn en iets opleveren. Dat is één van de euvels die Ken Robinson aanstipte in zijn TED speech: Do schools kill creativity? uit 2006 waarin hij pleit voor onderwijshervormingen. Van een soortgelijke speech is een hele mooie RSA animatie gemaakt:
Ken Robinson is een goede spreker, maar hij chargeert met zijn verwijt dat scholen alleen maar dodelijk zijn voor creativiteit. Veel scholen bieden wel degelijk de mogelijkheid aan leerlingen om zich te ontplooien. Alleen al op UniC kom ik zoveel creatieve leerlingen tegen, dat is fantastisch om te zien. Waar het wel aan schort is dat scholen je motiveren om het beste uit jezelf te halen, mijn oude middelbare school is daar een voorbeeld van. Het was erg saai en ze leerden me ook niet de juiste dingen, dat bleek wel op de universiteit.
Motivatie moet een combinatie zijn van interesse, uitdaging en willen excelleren. Dat betekent dat je de lat hoog moet leggen, interessante informatie en problemen moet aanbieden en de mogelijkheid voor een leerling om eigen keuzes te maken. Die keuzevrijheid bevordert juist intrinsieke motivatie. En hier biedt nieuwe technologie uitkomst.
Laat ik mijn eigen leerervaring van de laatste jaren als uitgangspunt nemen De combinatie van een blog, een RSS reader als Google Reader, een social bookmarking site als Diigo, Twitter, Youtube, Linkedin, Google Docs, Dropbox, MS Office en Facebook maken het mogelijk om een compleet persoonlijke leeromgeving te maken (PLE - Personal Learning Environment). Ik merk dat ik op deze manier zoveel leer en een enorme hoeveelheid informatie efficiënt kan verwerken. Waardoor ben ik inmiddels een generalist geworden in de geschiedenis? Omdat ik lesgeef, door de interactie met de leerlingen, door kennis over te brengen en met ze te delen. En vice versa. Ook daar denk ik dat Robinson een valide punt heeft. Deze vaardigheden en kennis heb ik niet in een formele leeromgeving verworven. Daar heb ik ook belangrijke kennis en vaardigheden verworven, maar een school en universiteit zijn bij lange na niet het hele plaatje. En als we dat meer onderkennen doen we ook veel meer recht aan de leerlingen en het proces van leren.
Technologie verandert ons leven en sinds de introductie van de PC en het internet (The Internets zoals Bush jr. zou zeggen) is er een informatierevolutie gaande. De samenleving is in zeer korte tijd enorm veranderd. Maar hoeveel zie je daarvan terug in het klaslokaal? Gelukkig gaat er in het onderwijs veel goed, maar het kan beter. Basisvaardigheden zoals talen en rekenen moeten worden aangeleerd en dat gebeurt gelukkig ook op een zinvolle wijze. Vernieuwing betekent ook niet vrijblijvendheid, leerlingen moeten niet de keus hebben om niets te doen. Maar een vernieuwing in het onderwijs is zeker nodig, we werken in de 21e eeuw nog steeds met een systeem uit de 19e eeuw. In plaats van een fabrieksmatig standaard curriculum moeten we maatwerk ontwikkelen, toegespitst op de wensen en behoeften van het individu. Leren gericht op de Digitale Revolutie in plaats van op de Industriële Revolutie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten